Diz protezi, diz ekleminin ciddi hasar gördüğü durumlarda, eklem fonksiyonlarını geri kazandırmak ve ağrıyı azaltmak amacıyla uygulanan cerrahi bir işlemdir. Bu işlemde, hasar görmüş diz eklemi parçaları çıkarılır ve yerine yapay eklem parçaları (protezi) yerleştirilir. Diz protezi ameliyatı, genellikle osteoartrit gibi eklem hastalıkları veya ciddi travmalar sonucu eklem fonksiyonlarının kaybedildiği durumlarda uygulanır.

Diz Protezinin Amacı:

Diz protezinin başlıca amacı, dizdeki ağrıyı azaltmak, eklem hareketliliğini artırmak ve hastanın yaşam kalitesini yükseltmektir. Özellikle ileri evre eklem hastalıklarında, konservatif tedavi yöntemleri yetersiz kaldığında diz protezi önerilir.

Diz Protezi Çeşitleri:

1. Total Diz Protezi: Diz ekleminin tamamı değiştirilir. Femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) yüzeyleri ile diz kapağı (patella) değiştirilir.
2. Parsiyel Diz Protezi: Sadece diz ekleminin hasar görmüş kısmı değiştirilir. Bu yöntem, diz ekleminin sadece bir bölümünde hasar olan hastalar için uygundur.

Ameliyat Süreci:

1. Hazırlık:

   • Hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir.
   • Gerekli tetkikler ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak diz ekleminin durumu belirlenir.
   • Hastaya ameliyat süreci hakkında bilgi verilir ve onamı alınır.

2. Ameliyat:

   • Genel anestezi veya spinal anestezi uygulanır.
   • Cerrah, diz eklemi üzerinde bir kesi yapar ve hasar görmüş kıkırdak ve kemik dokusunu çıkarır.
   • Yapay eklem parçaları (metal ve plastik bileşenler) yerine yerleştirilir.
   • Kesiler kapatılır ve dikiş atılır.

3. İyileşme ve Rehabilitasyon:

   • Hastalar genellikle ameliyattan birkaç gün sonra taburcu edilir.
   • İlk birkaç hafta boyunca fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci başlar. Bu süreç, eklem hareketliliğini artırmak ve kasları güçlendirmek için önemlidir.
   • Tam iyileşme süreci genellikle birkaç ay sürer.

Avantajları:

• Ağrı Azalması: Diz protezi, kronik diz ağrısını büyük ölçüde azaltır.
• Artan Hareket Kabiliyeti: Eklemin hareketliliği ve işlevi iyileşir.
• Yaşam Kalitesinde Artış: Hastalar, günlük aktivitelerini daha rahat yapabilir ve yaşam kaliteleri artar.

Riskler ve Komplikasyonlar:

• Enfeksiyon: Ameliyat sonrası enfeksiyon riski vardır.
• Kan Pıhtıları: Derin ven trombozu (DVT) gibi komplikasyonlar olabilir.
• Protez Gevşemesi: Zamanla protez parçalarının gevşemesi veya yerinden çıkması.
• Alerjik Reaksiyonlar: Kullanılan malzemelere karşı nadir de olsa alerjik reaksiyonlar gelişebilir.

Önleyici Tedbirler:

• Kilo Kontrolü: Aşırı kilolu hastalarda eklem üzerine binen yük azaltılmalıdır.
• Düzenli Egzersiz: Diz çevresindeki kasları güçlendiren egzersizler yapılmalıdır.
• Koruyucu Ekipman: Spor yaparken dizleri koruyan ekipmanlar kullanılmalıdır.

Diz protezi ameliyatı, ciddi diz eklemi sorunları yaşayan hastalar için etkili bir tedavi seçeneğidir. Ameliyatın başarısı ve hastanın iyileşme süreci, uygun rehabilitasyon ve doktorun önerilerine uyulması ile yakından ilişkilidir.