Kireçlenme hastalığı, tıptaki adıyla osteoartrit (veya artroz), eklem kıkırdağının aşınması ve bozulması ile karakterize edilen yaygın bir eklem hastalığıdır. Bu durum, eklem yüzeyinin zamanla bozulmasına ve ağrı, sertlik, hareket kısıtlılığı gibi belirtilere yol açar. Osteoartrit, genellikle yaşlılarda görülür, ancak genç bireylerde de ortaya çıkabilir.

Osteoartritin Nedenleri:

1. Yaşlanma: Kıkırdağın yaşla birlikte doğal olarak aşınması.
2. Genetik Faktörler: Aile öyküsü osteoartrit riskini artırabilir.
3. Aşırı Kullanım: Eklem üzerinde aşırı yük veya tekrar eden hareketler (sporcular, ağır işçiler).
4. Travmalar: Eklemdeki önceki yaralanmalar (kırıklar, çıkıklar).
5. Obezite: Fazla kilo, eklem üzerindeki yükü artırır ve kıkırdak aşınmasını hızlandırır.
6. Düşük Kas Gücü: Eklem çevresindeki kasların zayıf olması, eklem üzerindeki yükü artırabilir.

Belirtileri:

Osteoartrit belirtileri genellikle yavaş yavaş gelişir ve şunları içerebilir:

• Ağrı: Eklem hareket ederken veya dinlenme sırasında ağrı olabilir.
• Sertlik: Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra eklemde sertlik ve gerginlik hissi.
• Şişlik: Eklem çevresinde hafif şişlik ve iltihaplanma.
• Hareket Kısıtlılığı: Eklem hareketlerinde azalma, eklemde sınırlı hareket açıklığı.
• Krepitasyon: Eklem hareket ederken çatırdama veya çıtırtı sesi.

Teşhis:

Osteoartrit teşhisi genellikle şu yöntemlerle yapılır:

• Fizik Muayene: Doktor, eklem hareketlerini değerlendirir ve ağrı, sertlik, şişlik gibi belirtileri kontrol eder.
• Röntgen: Eklemdeki kıkırdak kaybını, kemik değişikliklerini ve diğer yapısal değişiklikleri görmek için röntgen görüntüleri kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Kıkırdak, yumuşak dokular ve eklem yapılarının detaylı görüntülerini sağlar.

Tedavi:

Osteoartrit tedavisi, semptomları yönetmeye ve eklem fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik çeşitli yöntemleri içerir:

1. Konservatif Tedavi:

   • İlaçlar: Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve eklem ağrısını azaltan diğer ilaçlar.
   • Fizik Tedavi: Egzersizler ve fizik tedavi teknikleri, kasları güçlendirmek ve eklem hareketliliğini artırmak için kullanılır.
   • Buz ve Sıcak Uygulama: Şişlik ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilir.
   • Kilo Kontrolü: Fazla kiloyu azaltmak, eklem üzerindeki yükü hafifletir.

2. Cerrahi Müdahale:

   • Artroskopi: Eklem içindeki hasarlı dokuların temizlenmesi veya onarılması için yapılır.
   • Diz Protezi: Şiddetli osteoartrit durumlarında diz eklemine yapay protez yerleştirilmesi.
   • Kıkırdak Grefti: Kıkırdak hasarını onarmak için kıkırdak grefti uygulaması.

Önleme ve Yönetim:

• Düzenli Egzersiz: Eklem çevresindeki kasları güçlendiren ve esnekliği artıran egzersizler yapmak.
• Sağlıklı Beslenme: Kilo kontrolü ve eklem sağlığını destekleyen dengeli bir diyet.
• Uygun Ayakkabılar: Eklem üzerindeki yükü azaltan ve destekleyen ayakkabılar kullanmak.
• Yaralanmalardan Kaçınma: Eklem üzerinde aşırı yük ve travmalardan kaçınmak.

Osteoartrit, yaşam kalitesini etkileyen bir hastalık olabilir, ancak uygun tedavi ve yönetim ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir.